TERAPIA ZABURZEŃ OSOBOWOŚCI

O zaburzeniach osobowości mówimy wtedy, kiedy trudności pacjenta przejawiają się głównie w obszarze zachowań, postaw, relacji interpersonalnych (chodzi tu na przykład o występowanie impulsywnych, wybuchowych reakcji, niemożność utrzymania bliskich relacji, wyjątkową trudność w znoszeniu separacji, chłód emocjonalny, itp.), ale także w odczuciach związanych z własną tożsamością (zakłócenia w jej stabilności, chwiejność czy niejasność).

Tożsamość jest rozumiana jako w miarę stały obraz samego siebie z ustalonymi preferencjami seksualnymi, zestawami cech charakteryzujących, zainteresowaniami, itp.

O występowaniu zaburzeń osobowości mogą zatem świadczyć:

• poczucie pustki wewnętrznej
• trudność w ustaleniu własnych preferencji seksualnych
• niemożność wytyczenia swoich wartości życiowych czy celów
• nieadekwatność postaw do sytuacji, w jakich człowiek się znajduje (np. gdy ktoś w średnim wieku stale zachowuje się jakby miał kilkanaście lat).

O różnych typach zaburzeń osobowości (borderline, narcystycznych, histrionicznych, schizoidalnych itp.) mówimy wtedy, gdy charakterystyczne zachowania czy niestabilność obrazu samego siebie są stałe, mało podatne na zmiany i niezależne od zmieniających się okoliczności życiowych; gdy utrzymują się, mimo iż nie przynoszą korzyści jednostce, a wręcz skutkują wyraźnymi szkodami, popadaniem w problemy. Oczywiście towarzyszyć temu mogą zaburzenia lękowe lub depresyjne, a nawet psychotyczne, będące odpowiedzią na podstawowe trudności z obszaru funkcjonowania.

To, co stwarza trudność przy podejmowaniu decyzji o terapii u osób z zaburzeniami osobowości, to częste upatrywanie źródeł swoich problemów w świecie zewnętrznym, co sprzyja postawie wyczekiwania na to, aby coś zmieniło się u innych, w otoczeniu, a to dodatkowo frustruje, rodzi napięcia i eskaluje problemy.

W leczeniu zaburzeń osobowości decydującą rolę pełni psychoterapia, czasem wspomagana przez farmakoterapię współwystępujących objawów.